miércoles, 29 de abril de 2015

Descobren o organismo máis pequeno posible, nos límites da vida

  É o organismo máis pequeno xamais estudado pola Ciencia. Tanto, que os investigadores están convencidos de que se trata da forma de vida máis simple e reducida que a natureza é capaz de producir. Trátase dunha bacteria ultra pequena que foi fotografada por primeira vez a través dun microscopio electrónico por un equipo do Departamento da Enerxía do Lawrence Berkeley National Lavoratory e a Universidade de California. A posibilidade de que existisen tales organismos, que moitos consideraban imposibles, leva debatíndose máis de dúas décadas, pero ata agora non existira a tecnoloxía capaz de detectalos.

   O tamaño medio destas criaturas é de 0,009 micras cúbicas (unha micra é a millonésima parte dun metro). Caberían 150 delas nunha única célula de Escherichia coli e máis de 150.000 na punta dun cabelo humano.
   As bacterias atopáronse en mostras de augas subterráneas e os investigadores pensan que poderían ser comúns. Son tamén moi estrañas, algo lóxico se pensamos que están moi cerca, e en ocasións incluso máis alá, das principais estimacións sobre o tamaño mínimo que pode ter un ser vivo. Estas células, en efecto, son tan pequenas que casee non poden conter o material necesario para sustentar a vida. O seu xenoma, secuenciado polos investigadores, apenas consta dun millón de pares de bases.
   Estas bacterias contan no seu interior con espirais (probablemente ADN), densamente empaquetadas, cun número moi pequeno de cromosomas e con un metabolismo tan limitado que probablemente necesitan depender doutras bacterias para moitas das súas necesidades vitais. Usando unha novedosa técnica de microscopía electrónica baseada na transmisión crioxénica, os científicos conseguiron distinguir na parte externa destas criaturas numerosos apéndices, parecidos a pelos, radiando en todas as direccións desde a superficie. O equipo especula coa posibilidade de que estas estructuras permitan ás células conectarse con outros organismos para obter deles os recursos vitais que necesitan.


Así se ven o pracer e a dor no cerebro.


   Na vida, todos os comportamentos posibles resúmense en dous, segundo di a neurocientífica do Instituto Texnolóxico de Massachusetts Kay Tye: buscar pracer e evitar a dor. Para facelo e seguir vivo fai falta un cerebro capaz de almacenar memoria emocional, recordos malos e bos que nos din como actuar cando volvemos a atopar ameazas ou premios. Por agora é un misterio como diferentes redes de neuronas dentro do encéfalo se encargan de procesar toda esa información. Na busca dunha explicación, en equipo de neurocientíficos de EE UU analizou en directo o cerebro de ratóns que experimentaban dor ou pracer grazas a novas técnicas de neuroimaxe. Os resultados mostran que os circuitos cerebrais que controlan as experiencias positivas e negativas están conectados e poden anularse uns aos outros. As experiencias que xeneran dor non só serían malas por si mesmas, senón que ademais, debilitarían a capacidade para procesar novas sensacións agradables. Isto pode ter importantes implicacións para o estudo de trastornos como a ansiedade, a depresión ou a adicción a drogas que poderían orixinarse cando estas conexións se descompoñen.
   O feito de que obtivesen unha instantánea deses dous entramados de neuronas en pleno funcionamento débese á introducción de moléculas fluorescentes no cerebro de ratóns que ben sufrían unhas pequenas descargas eléctricas ou recibían unha lambetada xusto despois de escoitar o son dunha alarma. Así puideron determinar que neuronas interveñen en cada un dos circuitos e, máis importante aínda, viron como estaban interconectados. Para comprobar como funciona cada un, o equipo de Tye empregou unha técnica moi novedosa coñecida como optoxenética e que permite activar ou desactivar unha parte do cerebro a vontade con luz. Iso permitiulles demostrar que cando se estimulan os circuitos que estimulan as experiencias pracenteiras, o circuito oposto bloquéase e os ratóns perden a capacidade de aprender de experiencias dolorosas e viceversa.
   O estudo desvela que ambos circuitos, formados por miles de neuronas, parten da amígdala basolateral para bifurcarse a través de sinapse en partes do cerebro específicas para bos recordos e sentimentos de recompensa (o núcleo accumbens) ou dor e medo (a amígdala centromedial).