Descobren un "parque xurásico" de esponxas

   Científicos do Instituto Español de Oceanografía (IEO), Oceana e o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) descubriron un arrecife de sílice formado por esponxas "roca", similar aos que existiron fai 150 millóns de anos e que está ameazado polos plans de búsqueda de hidrocarburos entre Valencia e Baleares. Trátase, dun arrecife de esponxas "roca" único no mundo, pois xa se cría extinto, e atopouse, concretamente, a 760 metros de profundidade rodeando a cima dunha pequena montaña submarina entre Valencia e Ibiza. As agregacións de esponxas acadan cerca de metro e medio de altitude, e estas denomínanse vulgarmente "roca" (esponxas litístidas) porque son duras e ríxidas como pedras debido a que teñen un esqueleto masivo de pezas de sílice, que é un material idéntico ao cristal dunha ventá. Ademais, a parte de tecido vivo está moi pouco desarrollada e non adoita chegar ao 5% do peso da esponxa.

   O arrecife está formado pola especie Leiodermatium pfeifferae, unha esponxa que ata o momento só se coñecía no Atlántico, desde a Macaronesia ata o Caribe, polo que é tamén o primeiro exemplo desta especie no Mediterráneo.

   Este arrecife recentemente descuberto, composto de espoxas "roca", é unha variedade aínda máis rara có atopado en 1987 a 200 metros de profundidade na costa do Pacífico canadiense, construido por esponxas hexactinellidas ("esponxas de cristal"), pois a gran maioría das especies do arrecife de esponxas "roca" extinguíronse despois do Cretácico.

   O achado realizouse por medio dun robot submarino a bordo do buque Oceana Ranger, o que permitiu filmar e recoller información das especies asociadas a este ecosistema, como outras esponxas, corais, cangrexos de profundidade, congrios, etc. Mais estas investigacións non son suficientes e a posibilidade de realizar as relativas aos aspectos funcionais deste hábitat (alimentación, reproducción, crecemento, lonxetividade,...) vese ameazada polos plans de perforación para buscar hidrocarburos no Mar Balear, xa que o arrecife resultaría seriamente danado. Ante o perigo de que un lugar único coma este poida ser destruido, os científicos insisten en que España aumente as zonas protexidas mariñas, para que esta se conserve e poida ser estudada.

   http://www.elmundo.es/baleares/2015/05/28/5566d9b5ca474109558b4573.html

Erupción do volcán Wolf

   O volcán Wolf, situado nas Illas Galápagos, entrou en erupción durante a madrugada do luns logo de ter permanecido 33 anos inactivo, pois a anterior a esta tivera lugar en 1982. Ubicado na Illa Isabela, a máis grande do arquipélago, é o volcán de maior altitude cuns 1700 m e, apenas iniciada a súa actividade, comezou a expulsar fluxos de lava que ían en dirección ao mar e columnas de cinza que, debido ao vento, podían pasar sobre a poboación de Puerto Villamil, asentada no sureste da illa. Ademais da exposición ao perigo por parte persoas, a cal era mínima para considerala un risco potencial debido á distancia que as separa do Wolf (115 km), tamén entrou en xogo a dos animais que habitan nas Galápagos, nos cales se baseou Darwin para establecer a súa teoría da evolución das especies no transcurso da súa viaxe no Beagle. Entre eles destacan as iguanas rosadas, sendo a Illa Isabela o único lugar do mundo no que habitan, en concreto nos arredores do volcán, compartindo hábitat con iguanas amarelas e coas tartarugas xigantes Chelonoidis becky.

   O día seguinte ao inicio da eupción puidose apreciar unha considerable disminución da actividade eruptiva do Wolf, pois xa non existían fluxos de lava cercanos ao mar. Ademais, descartouse que as iguanas rosadas e o resto das especies da illa continuasen en perigo, xa que se determinou que a erupción se estaba producindo polo flanco sureste do volcán, a máis de 6 km do hábitat destes animais.

Descobren o organismo máis pequeno posible, nos límites da vida

  É o organismo máis pequeno xamais estudado pola Ciencia. Tanto, que os investigadores están convencidos de que se trata da forma de vida máis simple e reducida que a natureza é capaz de producir. Trátase dunha bacteria ultra pequena que foi fotografada por primeira vez a través dun microscopio electrónico por un equipo do Departamento da Enerxía do Lawrence Berkeley National Lavoratory e a Universidade de California. A posibilidade de que existisen tales organismos, que moitos consideraban imposibles, leva debatíndose máis de dúas décadas, pero ata agora non existira a tecnoloxía capaz de detectalos.

   O tamaño medio destas criaturas é de 0,009 micras cúbicas (unha micra é a millonésima parte dun metro). Caberían 150 delas nunha única célula de Escherichia coli e máis de 150.000 na punta dun cabelo humano.

   As bacterias atopáronse en mostras de augas subterráneas e os investigadores pensan que poderían ser comúns. Son tamén moi estrañas, algo lóxico se pensamos que están moi cerca, e en ocasións incluso máis alá, das principais estimacións sobre o tamaño mínimo que pode ter un ser vivo. Estas células, en efecto, son tan pequenas que casee non poden conter o material necesario para sustentar a vida. O seu xenoma, secuenciado polos investigadores, apenas consta dun millón de pares de bases.

   Estas bacterias contan no seu interior con espirais (probablemente ADN), densamente empaquetadas, cun número moi pequeno de cromosomas e con un metabolismo tan limitado que probablemente necesitan depender doutras bacterias para moitas das súas necesidades vitais. Usando unha novedosa técnica de microscopía electrónica baseada na transmisión crioxénica, os científicos conseguiron distinguir na parte externa destas criaturas numerosos apéndices, parecidos a pelos, radiando en todas as direccións desde a superficie. O equipo especula coa posibilidade de que estas estructuras permitan ás células conectarse con outros organismos para obter deles os recursos vitais que necesitan.

Así se ven o pracer e a dor no cerebro.

   Na vida, todos os comportamentos posibles resúmense en dous, segundo di a neurocientífica do Instituto Texnolóxico de Massachusetts Kay Tye: buscar pracer e evitar a dor. Para facelo e seguir vivo fai falta un cerebro capaz de almacenar memoria emocional, recordos malos e bos que nos din como actuar cando volvemos a atopar ameazas ou premios. Por agora é un misterio como diferentes redes de neuronas dentro do encéfalo se encargan de procesar toda esa información. Na busca dunha explicación, en equipo de neurocientíficos de EE UU analizou en directo o cerebro de ratóns que experimentaban dor ou pracer grazas a novas técnicas de neuroimaxe. Os resultados mostran que os circuitos cerebrais que controlan as experiencias positivas e negativas están conectados e poden anularse uns aos outros. As experiencias que xeneran dor non só serían malas por si mesmas, senón que ademais, debilitarían a capacidade para procesar novas sensacións agradables. Isto pode ter importantes implicacións para o estudo de trastornos como a ansiedade, a depresión ou a adicción a drogas que poderían orixinarse cando estas conexións se descompoñen.

   O feito de que obtivesen unha instantánea deses dous entramados de neuronas en pleno funcionamento débese á introducción de moléculas fluorescentes no cerebro de ratóns que ben sufrían unhas pequenas descargas eléctricas ou recibían unha lambetada xusto despois de escoitar o son dunha alarma. Así puideron determinar que neuronas interveñen en cada un dos circuitos e, máis importante aínda, viron como estaban interconectados. Para comprobar como funciona cada un, o equipo de Tye empregou unha técnica moi novedosa coñecida como optoxenética e que permite activar ou desactivar unha parte do cerebro a vontade con luz. Iso permitiulles demostrar que cando se estimulan os circuitos que estimulan as experiencias pracenteiras, o circuito oposto bloquéase e os ratóns perden a capacidade de aprender de experiencias dolorosas e viceversa.

   O estudo desvela que ambos circuitos, formados por miles de neuronas, parten da amígdala basolateral para bifurcarse a través de sinapse en partes do cerebro específicas para bos recordos e sentimentos de recompensa (o núcleo accumbens) ou dor e medo (a amígdala centromedial).

Transformadas células canceríxenas en glóbulos brancos

  Un grupo de investigadores da universidade de Stanford (EE UU) transformou células dun cáncer do sangue en inofensivos glóbulos brancos, as defensas do noso organismo. O avance conseguiuse case por casualidade. Os científicos aislaron no laboratorio células canceríxenas dun paciente con leucemia linfoblástica de células B precursoras, un tipo de leucemis agresiva que provoca una multiplicación de glóbulos brancos inmaduros e, polo tanto inútiles, na medula ósea do interior dos ósos e da sangue.

  Coma se se tratase dunha piscina de pirañas nun zoolóxico, os investigadores, dirixidos polo médico Ravi Majeti, lanzaban ás células canceríxenas  todo tipo de nutrientes para intentar mantelas con vida e poder estudalas. Ata que Scott McClellan, un dos seus investigadores mozos, se percatou de que as células dañinas se estaban convertindo en inofensivos macrófagos, unas células defensivas capaces de engullir e facer desaparecer microbios nocivos e incluso células canceríxenas.
  Unha vez identificada a causa da metamorfose (un cóctel de proteínas que se pegan a determinadas secuencias de ADN), os científicos observaron que as novas células, aínda que conservaban algunas características dos seus país canceríxenos, non eran capaces de desencadear a enfermidade en ratóns modificados xeneticamente para non ter defensas. Para os autores, reprogamar as células tumorais para convertilas en glóbulos brancos "pode representar unha nova estratexia terapéutica".

Eclipse solar en Europa

   Hoxe, venres 20 de marzo, rexistrouse a primeira eclipse total de Sol de 2015, visible nas illas Feroe en Escocia, no Atlántico setentrional e nas illas Svalbard de Noruega, no océano Ártico. O norte de Europa disfrutou hoxe dunha privilexiada eclipse solar e uns poucos miles de persoas puideron observar durante un par de minutos o fenómeno completo desde o arquipélago noruego de Svalbard, mentres que as nubes empañaron parcialmente a experiencia nas illas Feroe.

 

   As Feroe, territorio autónomo danés situado no Atlántico, e as Svalbard, no océano Ártico, foron os únicos puntos do planeta desde os que se viu cómo o disco solar quedou hoxe completamente oculto pola Lúa. No arquipélago de Svalbard a eclipse puido contemplarse sen ningún impedimento grazas a que o ceo estaba libre de nubes, aínda que as temperaturas oscilaban entre os 15 e os 20 graos baixo cero.
   A atención á eclipse foi tamén grande en Escandinavia, onde a Lúa chegou ao 90% da superficie total do disco solar nalgúns puntos, aínda que a visibilidade estivo suxeita ás condicións climáticas.

   En Alemania foron tamén moitas persoas as que se sumaron á observación do ceo en actos organizados ou en espontáneas reunión nos parques, aínda que as nubes desluciron o espectáculo no seu extremo máis setentrional, onde a Lúa cubriu ata o 83% do Sol.

   Moito se especulara coa posibilidade de que durante a eclipse se rexistraran apagóns no país, e as principais empresas xestoras das redes de distribución de enerxía mostraron a súa satisfacción tras superar a proba sen problemas.
  

A "marea do século" chega a Francia

   Fai uns 2.000 anos, os caldeos observaron un fenómeno moi curioso. Decatáronse de que cada 223 lunacións completas (período que transcorre entre dúas fases iguais da Lúa) a Terra, o Sol e a Lúa se aliñaban, gardando entre eles a distancia mínima posible. Esas 223 lunacións completas equivalen a 18 anos e 11 días e é o ciclo que durante séculos se utilizou para predicir as eclipses.

   Pero non só as eclipses se rexistran con esa periocidade. Sempre, con esa mesma regularidade de 18 anos e 11 días, prodúcese outro fenómeno absolutamente extraordinario: una marea excepcionalmente elevada, tan alta que, para destacar a súa singularidade, coñécese co moi esaxerado nome de marea do século.

 

   Os cálculos dos caldeos terán ocasión de demostrar a súa precisión nas próximas horas cando, logo de que teña lugar a eclipse solar, comece a manifestarse dito fenómeno que, segundo as previsións, será visible desde hoxe ata o luns, pero que acadará o seu punto culminante mañá sábado. En Europa deixarase sentir sobre todo na costa da rexión francesa da baixa Normandía e, máis concretamente, na baía de Saint Michel, onde en cuestión de tan só unas horas, o nivel do mar subirá a un ritmo vertixinoso: a una velocidade de 3,60 metros á hora, uns 90 cm cada 15 minutos. En tan só seis horas, o nivel entre a preamar e a baixamar acadará os 14,50 metros de altura, equivalente a un edificio de catro plantas.

   A do sábado será a primeira marea do século do novo milenio. A última tivo lugar o 10 de marzo de 1997, e para contemplar a seguinte haberá que esperar ata o 3 de marzo de 2033, aínda que moitos expertos prognostican que a próxima non será tan espectacular como a deste ano, e que para volver a ver un fenómeno similar haberá que esperar ó 14 de marzo de 2051. A deste ano rozará o nivel máximo que pode acadar una marea. Para cacular a magnitude dunha, utilízase una escala que vai do 20 ao 120, e a de mañá chegará na baía de Saint Michel ós 119 puntos, un nivel realmente excepcional. Para facerse unha idea, a magnitude media dunha marea viva adoita rondar os 95 puntos.

   Para que haxa unha marea do século, débense producir, o máis próximos posibles no tempo, catro fenómenos: por un lado, ten que haber unha lúa nova ou chea, xa que as mareas máis elevadas se rexistran entre 36 e 48 horas despois da lúa nova ou chea, e hoxe, precisamente, hai lúa nova. Tamén é preciso ter un equinoccio, é dicir, que a noite e o día teñan exactamente a mesma duración, e hoxe ten lugar o equinoccio de primavera. Ademais, é necesario que a Lúa se atope na súa órbita arredor da Terra o máis preto posible desta, e iso é o que aconteceu hoxe na eclipse. E, por último, a cuarta condición, é que tamén o Sol estea o máis próximo posible á Terra, e esa condición, coñecida como perixeo solar, rexistrouse o pasado 4 de xaneiro, fai relativamente pouco, segundo indica Rafael Bachiller, director do Observatorio Astronómico Nacional.